Phalaenopsis Orchidee

Over de Phalaenopsis

De Phalaenopsis, ook wel vlinderorchidee genoemd, is een van de populairste orchideeën die binnenshuis gehouden wordt. Deze prachtige plant komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië, met name uit de regenwouden van de Filippijnen, Taiwan en Indonesië.

Verzorging

Phalaenopsis houdt van licht, maar niet van direct zonlicht. Plaats haar op een lichte plek, bijvoorbeeld bij een raam op het oosten of westen. Geef eens per week water door de wortels onder te dompelen in lauw water. Laat goed uitlekken en vermijd dat er water in het hart van de plant blijft staan. Bemest eens per maand met orchideeënmest en snoei uitgebloeide takken voor een nieuwe bloei.

Vermeerderen

De Phalaenopsis kan worden vermeerderd via zogenaamde keiki's (babyplantjes) die soms spontaan op een bloemstengel groeien. Zodra een keiki minimaal twee bladeren en wortels van 3 tot 5 cm heeft, kan deze voorzichtig van de moederplant worden gescheiden. Plant de keiki in een klein potje met orchideeënbark en houd de luchtvochtigheid en temperatuur goed in de gaten.

Voor gevorderde kwekers is er ook de mogelijkheid om cytokininepasta te gebruiken op een slapend oog van de bloemstengel. Dit hormoon stimuleert de groei van een keiki, maar vereist wat meer ervaring. Het duurt vaak 1 tot 3 jaar voordat een keiki uitgroeit tot een bloeiende orchidee.

Kunstmatige bestuiving – Zaaddoos maken

Naast keiki's kun je de Phalaenopsis ook vermeerderen door zelf bestuiving toe te passen. Met een tandenstoker kun je handmatig de bloem bevruchten, waarna zich na verloop van tijd een zaaddoos vormt.

Stappenplan voor bestuiving:

Neem een schone tandenstoker of satéprikker.
Trek voorzichtig het lipje (het dekseltje) van de bloem los; dit zit net boven het midden van de bloem en bedekt de bestuivingsorganen.
Onder het lipje zie je de pollinia (stuifmeelklompjes); deze zitten vast aan een kleverig schijfje.
Haal de pollinia eruit met de tandenstoker.
Zoek het vrouwelijke deel (de stempel of het gaatje onder het lipje in het centrum van de bloem).
Breng de pollinia voorzichtig in de stempelopening – dit is de daadwerkelijke bestuiving.
Na enkele dagen zal de bloem verwelken, maar als het gelukt is, zwelt het onderste deel van de bloemsteel op: dit wordt de zaaddoos.

Let op: het kweken van orchideeën uit zaad vereist een steriele omgeving en gebeurt meestal in laboratoria. Toch is het een leuke uitdaging voor wie wil experimenteren en meer wil leren over plantenbiologie!

Wortelverzorging & Bloeitakken

Wortelsnoei en wortelrot

Gezonde wortels zijn stevig en groen (nat) of zilverachtig (droog). Als wortels donkerbruin, papperig of muf ruiken, is er sprake van wortelrot. Dit kan ontstaan door te veel water of slecht doorlatende bark.

Wat te doen:

Haal de plant voorzichtig uit de pot.
Spoel de wortels schoon met lauwwarm water.
Knip met een schone schaar alle rotte of beschadigde wortels af.
Laat de plant even drogen voordat je haar in verse bark zet.

Uitdunnen

Soms groeien er meerdere Phalaenopsis-planten in één pot. Dat ziet er prachtig uit, maar kan na verloop van tijd te vol worden. Je kunt de planten dan voorzichtig splitsen:

Haal de pot leeg en trek de planten voorzichtig uit elkaar.
Let erop dat elke plant een goede kluit met wortels heeft.
Plant ze apart of terug samen in een grotere sierpot.

Stengels knippen of niet?

Na de bloei kun je de tak (stengel) laten staan of deels terugknippen. Als de tak nog groen is, kun je hem terugknippen tot net boven het tweede of derde oog (knobbel). Soms groeit daar een nieuwe zijtak of zelfs een keiki (babyplantje) uit.

Is de tak volledig verdord of bruin? Knip deze dan volledig af aan de basis van de plant.

Meerdere bloemtakken (2-, 3- of 4-takkers)

Phalaenopsis is er in allerlei vormen. Je hebt planten met 1 enkele bloemtak, maar ook met 2, 3 of zelfs 4 vertakkingen. Hoe meer takken, hoe voller en indrukwekkender de bloei. Deze worden vaak speciaal gekweekt en zijn ideaal als eyecatcher in huis.

Samen in een pot – voor sfeer en kleur

Door meerdere Phalaenopsis-planten in één sierpot te combineren, ontstaat er een weelderig en kleurrijk boeket-effect. Dit is perfect voor op tafel of in de vensterbank. Kies bijvoorbeeld voor 3 planten in verschillende kleuren voor een vrolijk effect. Zorg voor een ruime pot, goede afwatering, en voldoende licht.

Water geven & Voeding van de Phalaenopsis

Wanneer geef je water?

De wortels van een Phalaenopsis vertellen je precies wanneer de plant dorst heeft. Kijk naar de kleur van de wortels die zichtbaar zijn in de transparante pot:

Grijs of zilverachtig: de orchidee heeft dorst – tijd om water te geven.
Fris groen: de wortels zijn vol met water – geef op dat moment géén water.

Hoe geef je water?

Zet de pot (zonder sierpot) in een bakje of gootsteen met lauw water. Laat de plant 5 tot 10 minuten in het water staan zodat de wortels zich goed kunnen volzuigen. Haal de plant eruit en laat het overtollige water goed weglopen. Let op: Laat nooit water in de sierpot staan, en zorg ervoor dat er géén water in het hart van de plant blijft staan – dit kan wortelrot of hartrot veroorzaken.

Hoe vaak geef je water?

In de zomer: ongeveer 1 keer per week.
In de winter: ongeveer 1 keer per 10-14 dagen.

Voeding geven

Gebruik speciale orchideeënmest en voeg dit eens per maand toe aan het water tijdens het dompelen. Gebruik géén gewone kamerplantenvoeding – die is te sterk.